درمان فشار خون بالا ؛ نکات فوق العاده مهم از علائم تا درمان آن
متاسفانه بیماری فشار خون که در اصطلاح پزشکی به آن هایپرتنشن گفته میشود در جهان امروز و به خصوص در کشورهای صنعتی و در حال توسعه رشد فزایندهای داشته است.
این بیماری در صورت عدم توجه و مراقبت صحیح میتواند عواقب خطرناکی داشته باشد چرا که فشار خون بالا باعث میشود قلب برای آنکه بتواند بر سختی رگها غلبه کرده و خون را به تمام بدن برساند سریعتر از حالت معمول بزند و در نهایت ممکن است منجر به مسائل و بیماریهای دیگری از جمله بیماریهای کلیوی یا حتی ایست قلبی شود.
به دلیل اهمیت این موضوع بعد از مقاله 6 عامل تاثیرگذار در افزایش فشار خون در این مطلب مجله اینترنتی بیست ستون قصد داریم به توضیح چیستی و چرایی فشار خون و همچنین دلایل بروز آن و در نهایت روشهای پیشگیری و درمان فشار خون بالا بپردازیم.
منظور از فشار خون در واقع مقدار فشاری است که خون در هنگام عبور از رگها به دیواره آنها وارد میآورد.
فشار خون به طور کلی به دو دسته تقسیم میشود: سیستولی یا ماکسیسم و دیاستولی یا مینیمم.
در توضیح این دو نوع فشار خون باید گفت که فشار خون ماکسیمم یا سیستولی به فشاری گفته میشود که خون هنگام منقبض شدن بطنها به دیواره سرخرگها وارد میکند و فشار مینیمم یا دیاستولی فشاری است که در هنگام استراحت قلب به دیواره رگها وارد میگردد. تغییرات ناگهانی فشار خون دیاستولی یا مینیمم عامل اصلی ابتلا به بیماری فشار خون میباشد، به این معنی که اگر فشار مینیمم به صورت ناگهانی افزایش یابد و فرد سابقه بیماری عروقی-مغزی نیز داشته باشد این افزایش فشار میتواند به پارگی رگهای خونی منجر و فرد دچار سکته شود.
در تقسیم بندی دیگری که از انواع فشار خون وجود دارد دو دسته فشار خون اولیه و فشار خون ثانویه قابل تعریف است. در فشار خون اولیه ابتلا به بیماری فشار خون مستقیم اتفاق میافتد اما در فشار خون ثانویه فرد به دلیل ابتلا به بیماریهای دیگری مانند دیابت درگیر فشار خون نیز میگردد و در واقع این نوع فشار خون را میتوان از عوارض جانبی بیماری اولیه به حساب آورد.
تعریف دیگری که از فشار خون وجود دارد در واقع به فرمول علمی آن مربوط است و عبارت است از میزان پمپاژ خون توسط قلب ضربدر مقاومت محیطی.
مقاومت محیطی به میزان مقاومت جداره رگهای خونی در برابر جریان خون گفته میشود و به هموار بودن یا نبودن سطوح داخلی رگها بستگی دارد. هموار بودن جداره داخلی رگهای خونی با افزایش سن و یا ابتلا به بیماریهای مختلف تغییر یافته و باعث افزایش مقاومت رگها میشود که در نهایت به افزایش فشار خون میانجامد.
برای اندازه گیری فشار خون از انواع مختلف دستگاه فشار سنج استفاده میکنند که در انواع ابتدایی آن به وسیله ستون جیوه اندازه گرفته میشد اما امروزه انواع عقربهای و دیجیتالی آن بسیار پرکاربرد است. واحد اندازه گیری فشار خون میلیمتر جیوه است.
احتمالا شنیدهاید که فشار خون ایدهآل برای یک فرد معمولی 12 روی 8 است. این مطلب بدین معنی است که فشار ماکزیمم یا سیستولی باید 120 یا کمتر (که اصطلاحا 12 گفته میشود) و فشار خون دیاستولی باید 80 یا کمتر (که اصطلاحا 8 گفته میشود) باشد.
- فشار خون ماکزیمم کمتر از 13 و فشار مینیمم کمتر از 8.5 نرمال به حساب میآید.
- فشار ماکزیمم یا سیستولی 13 تا 13.9 و فشار مینیمم یا دیاستولی 8.5 تا 8.9 فشار خون مرزی محسوب میشوند.
- فشار خون ماکزیمم 14 تا 15.9 و فشار خون مینیمم 9 تا 9.9 مرحله ابتدایی فشار خون بالا یا اصطلاحا پرفشاری خفیف است.
- فشار خون ماکزیمم بین 16 تا 17.9 و فشار خون مینیمم بین 10 تا 10.9 مرحله دوم پرفشاری یا فشار خون متوسط است.
- فشار خون ماکزیمم بین 18 تا 20.9 و مینمم بین 11 تا 11.9 مرحله سوم پرفشاری یا فشار خون شدید است.
- فشار خون ماکزیمم بالاتر از 22 و مینیمم بالاتر از 12 مرحله چهارم پرفشاری یا پرفشاری شدید محسوب میشود.
جالب است بدانید که فشار خون فقط در هنگام خواب ثابت است و در بقیه اوقات مدام تغییر میکند. فشار خون ممکن است در هر نوسان قلب نیز تغییراتی داشته باشد.
عواملی مانند گرما و سرما، استرس، تغذیه، داروها و بیماریها میتوانند باعث ایجاد تغییراتی در فشار خون شوند. اگر این تغییرات اندک باشند نگرانی زیادی ایجاد نمیکنند اما در صورت نوسانات شدید حتما باید مورد توجه قرار گیرند.
دلایل ابتلای افراد به فشار خون بالا
واقعیت این است که دلیل اصلی بیماری فشار خون مشخص نیست اما عوامل زیادی وجود دارند که نقش آنها در ابتلا به فشار خون ثابت شده است. در ادامه فهرستی از این عوامل آورده شده است:
1- وراثت: بسیاری از افراد مبتلا به فشار خون به دلایل ژنتیکی به این بیماری مبتلا شدهاند. بنابراین احتمال ابتلا به فشار خون در افرادی که نزدیکانشان به این بیماری مبتلا هستند بالاتر است.
2- استرس و فشارهای عصبی: تحقیقات مختلفی در رابطه با ارتباط بین فشارهای عصبی و بیماری فشار خون انجام شده است.
3- کم تحرکی: ورزش نکردن و عدم فعالیت بدنی یکی از دلایل مهم ابتلا به فشار خون میباشد.
4- مصرف بیش از حد فست فودها
5- رژیم غذایی نامناسب و مصرف چربی، شکر، نمک و گوشت قرمز
6- عدم مصرف به اندازه سبزیجات و آبزیان
7- دیابت: فشار خون بالا یکی از عوارض بیماری دیابت میباشد.
8- سیگار: کشیدن سیگار میتواند باعث گرفتگی رگهای خونی و باریکتر شدن آنها شود که در نهایت به افزایش فشار خون منجر میشود.
9- سن: افزایش سن نیز میتواند یکی از دلایل فشار خون بالا باشد.
10- چاقی: داشتن افزایش وزن خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش میدهد.
11- مصرف الکل: افرادی که مکررا الکل مصرف میکنند فشار سیستولیک بالاتری نسبت به سایر افراد دارند و همین عامل میتواند منجر به هایپرتنشن شود.
12- مصرف برخی داروها مانند قرصهای ضد بارداری
13- کمبود برخی ویتامینها و مواد معدنی
14- برنامه خواب نامناسب و نامنظم
15- بیماریهای قلبی یا کلیوی
16- تومورها و انواع سرطان
17- بارداری در سن بالا
18- انجام ivf
19- بارداری دوقلو یا بیشتر
علائم فشار خون بالا
بیشتر افراد مبتلا به فشار خون علائم به خصوصی را تجربه نمیکنند و این بیماری گاهی تا سالها خفته میماند و با بالا رفتن سن علائم آن تا حدی مشخص میشود. ممکن است در اثر فشار خون بالا سرخرگها تا حدی تخریب شوند که با سکته قلبی یا مغزی بیماری مشخص شود.
بهترین روش برای تشخیص و پیشگیری از فشار خون بالا اندازه گیری آن به صورت مرتب و پیش از شروع علائم است. اما برخی از علائمی که میتوانند در تشخیص هایپرتنشن کمک کنند به شرح زیر میباشند:
1- سردرد
2- سرگیجه
3- نفس تنگی
4- خون دماغ
5- تهوع
منبع: مجله اینترنتی بیست ستون
- ۹۷/۰۷/۲۴